De participatiewet: Een verplichte tegenprestatie voor steuntrekkers of een steuntje in de rug voor

De participatiewet: Een verplichte tegenprestatie voor steuntrekkers of een steuntje in de rug voor het vrijwilligerswerk in onze gemeente?

Op de raadsvergadering van 13 april stond het beladen onderwerp “ de tegenprestatie” op de agenda. Het werkplein was aanwezig met een presentatie over beslispunten voor een raad. en mogelijke aanpak

De participatiewet: Een verplichte tegenprestatie voor steuntrekkers of een steuntje in de rug voor het vrijwilligerswerk in onze gemeente?

Op de raadsvergadering van 13 april stond het beladen onderwerp “ de tegenprestatie” op de agenda. Het werkplein was aanwezig met een presentatie over beslispunten voor een raad. en mogelijke aanpak.

De tegenprestatie in de participatiewet roept veel emoties op. Sommige burgers zijn blij met de maatregel. Het erkennen van vrijwilligerswerk als zijnde een waardevolle bijdrage aan de maatschappij spreekt hun aan. De nieuwe wet kan dit versterken en ondersteuning bieden aan burgers in hun zoektocht naar vrijwilligerswerk. Andere burgers vinden dat die uitkeringstrekkers eindelijk iets terug moeten doen voor de maatschappij.

Beide visies op deze wet kunnen realiteit worden.  De VVD heeft dit prachtig verwoord met de vraag: “brengen de sancties die we kunnen opleggen ook geld op?”

Hoe staat GroenLinks Geldrop Mierlo hierin?

Voorop gesteld is de woordkeus van deze wet erg ongelukkig. De wet gaat uit van wantrouwen en spreekt over tegenprestatie naar vermogen. Door de bezuinigingen die met deze wet gepaard gaan komen in de visie van GroenLinks burgers met een “arbeidshandicap” nog verder aan de kant te staan.

Deze wet komt uit Den Haag en moet worden uitgevoerd. GroenLinks Geldrop Mierlo kan enkel binnen de gegevens marges haar visie kenbaar maken. De verordening moet nog ingevuld worden en de gemeente heeft mogelijkheden om hier een eigen invulling aan te geven.

Dit zijn onze standpunten:

 

• De marges geven de mogelijkheid om uit te gaan van mogelijkheden en “intrinsieke motivatie” in plaats van wantrouwen. Dit is de enige realistische optie. Motivatie laat zich niet afdwingen.
• De tegenprestatie kan niet afgedwongen worden, wel gefaciliteerd. Vrijwilligerswerk kan middel zijn voor participatie. Vrijwilligerswerk is en blijft vrijwillig. Geen één zich zelfrespecterende vereniging of stichting zal gebruik willen maken van dwangarbeid met alle bijpassende problemen die zich voordoen bij ongemotiveerde “vrijwilligers”.
• Inwoners met een beperking, dagbesteding, mantelzorg leveren, of inwoners die reeds bestaand vrijwilligerswerk doen, worden ontzien van een tegenprestatie. Zij leveren reeds een waardevolle bijdrage aan onze samenleving.
• Het gepresenteerde stappenplan schetst een werkwijze variërend van faciliteren naar dwingen. Dwang is niet uitgaan van motivatie en het is dus verplichten van vrijwilligerswerk als tegenprestatie. De uitvoering hiervan levert enorm veel problemen op voor alle betrokken partijen. Het aantal fraudeurs betreft een erg klein aantal. Dit is geen kwestie van faciliteren maar handhaven.
• Het kwantificeren van de duur van de tegenprestatie werkt altijd contraproductief. Zonder motivatie geen tegenprestatie. De vacature van de vrijwilligersorganisatie is hierin leidend.
• De uitvoering van de wet moet gericht zijn op deelname in de samenleving. Niet op het vinden van werk. Het kan een prettig neveneffect zijn maar is geen doel. Dit wel als doel meenemen zorgt voor een perverse prikkel in het systeem en gaat ten koste van de samenleving.

 

Tegen de Wet?

Het uitgangspunt dat de tegenprestatie alleen vrijwillig kan zijn is tegen de wet zoals staatssecretaris Klijnsma de wet wil uitvoeren (zie ook; de situatie in Arnhem). De verslaving aan regelzucht uit Den Haag, welke niet gehinderd door enige kennis van participeren in de samenleving, de basis vormt voor dergelijke wetgeving, is voor GroenLinks Geldrop Mierlo geen overweging af te wijken van deze standpunten.

 

Gezond verstand

De transities gaan uit van actief burgerschap, de zogenaamde civil society. Dure woorden voor een samenleving die elkaar helpt. Dit betekent dat vrijwilligerswerk een nog grotere en belangrijkere positie inneemt. De verantwoordelijkheid van de gemeente is het faciliteren van deze organisaties en burgerinitiatieven. De meest voor de hand liggende vorm hiervan is een vrijwilligerscentrale. De investeringen van de gemeente moeten dan ook hierop gericht zijn. Een vrijwilligerscentrale kan de match maken tussen de burgers en organisaties die zelf niet de weg kunnen vinden in het invullen van vacatures. De vrijwilligerscentrale in Helmond vervulde een dergelijke positie alvorens deze werd wegbezuinigd voorafgaande aan de transitie.

Gezonder verstand:

Nog iets om over na te denken waardoor dit soort discussies tot het verleden kunnen behoren is het basisinkomen. Om een beter idee te krijgen van het onderwerp, kijk vooral de uitzending van Tegenlicht met historicus Rutger Bregman terug, of lees zijn stuk over het basisinkomen.